Τι είναι η Λαπαροσκοπική Χειρουργική

Η Λαπαροσκοπική Χειρουργική είναι η σημαντικότερη εξέλιξη στην Γενική Χειρουργική από το 1990 και μετά. Πρόκειται για την επισκόπηση της κοιλίας με την βοήθεια κάμερας, διαμέσου μικρών τομών στο κοιλιακό τοίχωμα (π.χ. στο ύψος του ομφαλού). Εκτελείται με την βοήθεια ειδικών εργαλείων, βλέποντας το εσωτερικό του σώματος στην οθόνη. Με την λαπαροσκόπηση διενεργούνται επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα, τον θώρακα ή το κοιλιακό τοίχωμα (κήλες).

Η ανάπτυξη αυτής της τεχνικής βασίστηκε σε τεχνολογικές καινοτομίες που επέτρεψαν στους χειρουργούς να δουλεύουν σε περιβάλλον ελάχιστης παρεμβατικότητας. Χάρη στη χρήση ενδοσκοπικής κάμερας υψηλής ευκρίνειας και ειδικών εργαλείων, η λαπαροσκοπική προσπέλαση επιτρέπει μέγιστη ακρίβεια με ελάχιστο τραύμα. Πλέον, θεωρείται η προτιμώμενη τεχνική για πληθώρα επεμβάσεων. Επιπλέον, η ταχύτητα με την οποία ανακάμπτει ο ασθενής έχει συμβάλει στη μείωση του κόστους νοσηλείας, αλλά και στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική αναπτύσσεται διαρκώς και νέες τεχνικές προστίθενται στο ιατρικό οπλοστάσιο, όπως η SILS (single-incision laparoscopic surgery) και η ρομποτικά υποβοηθούμενη λαπαροσκόπηση. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν σε ακόμη μικρότερες τομές και μεγαλύτερη ακρίβεια στις κινήσεις του χειρουργού.

Κλασική (ανοικτή) προσπέλαση

Η κλασική (ανοικτή) χειρουργική επέμβαση γίνεται με μία μεγάλη τομή στην κοιλιά (συνήθως κάθετη στη μέση γραμμή ή λοξή, κάτω από τα πλευρά), ώστε να υπάρχει άμεση όραση και επαφή με τα όργανα του ασθενούς. Όλες οι επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα καθώς και γυναικολογικές ή ουρολογικές μπορούν να γίνουν με την κλασική λαπαροτομή.

Αν και παραμένει χρήσιμη σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανοικτή χειρουργική συνδέεται με μεγαλύτερο τραύμα, αυξημένο πόνο, μεγαλύτερη παραμονή στο νοσοκομείο και επιβράδυνση της επανένταξης του ασθενούς στην καθημερινότητα. Η επιλογή της πρέπει να βασίζεται σε κλινικά κριτήρια και όχι στη συνήθεια ή στην έλλειψη εξοπλισμού. Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, προσφέρει αναντικατάστατη προσπέλαση, ειδικά όταν απαιτείται ταχύτητα ή απόλυτος έλεγχος αιμορραγίας σε καταστάσεις ακατάσχετης αιμορραγίας.

Η επιλογή μεταξύ ανοικτής και λαπαροσκοπικής επέμβασης δεν είναι θέμα αισθητικής ή «μοντέρνας» μεθόδου, αλλά ιατρικής τεκμηρίωσης και ατομικής εκτίμησης του περιστατικού.

Λαπαροσκοπική χειρουργική: Διαδικασία

Στην λαπαροσκόπηση, ο χειρουργός πραγματοποιεί την επέμβαση μέσα από μικρές τομές και βλέπει σε μεγέθυνση τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς, σε μια οθόνη. Εμφυσούμε αέριο (διοξείδιο του άνθρακα) στην κοιλιακή χώρα, που δημιουργεί χώρο και κάνει τις κινήσεις πιο άνετες, χωρίς να επηρεάζει τα όργανα (πνευμοπεριτόναιο). Το αέριο αυτό αφαιρείται πλήρως ή ένα μέρος του απορροφάται και εκπνέεται με την φυσιολογική αναπνοή.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική γίνεται μόνο με ολική αναισθησία. Το γεγονός ότι βλέπουμε τα όργανα σε μεγέθυνση προσφέρει ιδιαίτερη λεπτομέρεια, μειώνοντας τον κίνδυνο επιπλοκών. Η διάρκεια της επέμβασης είναι παρόμοια ή ελαφρώς μεγαλύτερη από την ανοικτή μέθοδο, αλλά η ανάρρωση είναι αισθητά ταχύτερη.

Συχνά η τεχνική αυτή επιτρέπει στον χειρουργό να εντοπίζει και να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα περισσότερες από μία βλάβες, π.χ. συμφύσεις και φλεγμονές. Επίσης, η λαπαροσκόπηση είναι πολύτιμη και ως διαγνωστικό εργαλείο σε ασαφή περιστατικά κοιλιακού άλγους, όπου απεικονιστικά δεν υπάρχει σαφής εντόπιση της παθολογίας.

Επεμβάσεις που πραγματοποιούνται λαπαροσκοπικά

Με την λαπαροσκοπική χειρουργική μπορούμε να κάνουμε όλες τις επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα, ακριβώς όπως και με την κλασική χειρουργική. Υποχρεωτικό είναι να έχει γίνει η σωστή εκπαίδευση και να υπάρχει εμπειρία από τον χειρουργό και την ομάδα του καθώς και ο απαραίτητος εξοπλισμός και εργαλεία.

Οι επεμβάσεις γενικής χειρουργικής οι οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά περιλαμβάνουν τις παρακάτω:

• Λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή
• Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή
• Λαπαροσκοπική θολοπλαστική στομάχου
• Λαπαροσκοπική αποκατάσταση κήλης, βουβωνοκήλης, ομφαλοκήλης
• Λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή για εκκολπώματα
• Ερευνητική λαπαροσκόπηση
• Λαπαροσκοπική λύση συμφύσεων
• Λαπαροσκοπική συρραφή διάτρησης στομάχου ή εντέρου

Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις για την παχυσαρκία αποτελούν οι παρακάτω:

• Λαπαροσκοπική επιμήκης γαστρεκτομή για παχυσαρκία (sleeve gastrectomy)
• Λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη για παχυσαρκία (gastric bypass, mini-bypass)

Τέλος, λαπαροσκοπικές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση του καρκίνου περιλαμβάνουν τις παρακάτω:

• Λαπαροσκοπική κολεκτομή για καρκίνο
• Λαπαροσκοπική γαστρεκτομή
• Λαπαροσκοπική παγκρεατεκτομή (περιφερική)
• Λαπαροσκοπική εκτομή μεταστάσεων στο ήπαρ ή αλλού (ηπατεκτομές, μεταστασεκτομές)

Η εμπειρία του χειρουργού και η σωστή προεγχειρητική εκτίμηση είναι κρίσιμα στοιχεία για την επιτυχία της επέμβασης. Σήμερα, ακόμη και ασθενείς με συννοσηρότητες θεωρούνται κατάλληλοι υποψήφιοι για λαπαροσκοπική επέμβαση, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις.

Λαπαροσκοπική χειρουργική: Πλεονεκτήματα

Η λαπαροσκοπική χειρουργική προσφέρει πολυάριθμα πλεονεκτήματα, τα οποία περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

• Μικρότερο χειρουργικό τραύμα
• Ελάχιστος πόνος
• Τάχιστη ανάρρωση – ακόμα και χωρίς νοσηλεία (day clinic)
• Δεν δημιουργούνται συμφύσεις
• Δεν δημιουργούνται κήλες
• Μηδενικές επιμολύνσεις τραύματος
• Τέλειο κοσμητικό αποτέλεσμα
• Χωρίς ράμματα ή συρραπτικά

Επιτρέπει όλα τα σύγχρονα πρωτόκολλα ταχείας ανάρρωσης (fast track surgery). Σε πολλές περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να λάβει εξιτήριο την ίδια ημέρα ή την επόμενη. Το γεγονός ότι δεν τοποθετούνται εξωτερικά ράμματα μειώνει τις επιπλοκές και βελτιώνει την αισθητική εικόνα του σώματος.

Η ελαχιστοποίηση της κινητικής επιβάρυνσης σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς, ακόμη και ηλικιωμένοι, μπορούν να επανέλθουν στις δραστηριότητές τους πολύ νωρίτερα, με λιγότερη ανάγκη για παυσίπονα και με μικρότερο κίνδυνο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.

Μειονεκτήματα της ανοικτής χειρουργικής

• Συμφύσεις που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα και ειλεό, ακόμα και πολλά χρόνια αργότερα
• Συχνές επιμολύνσεις τραύματος και δημιουργία μετεγχειρητικών κηλών
• Αρκετοί περιορισμοί και δυσκολίες στις κινήσεις και την καθημερινότητα για κάποιες μέρες
• Αργότερη επαναφορά των εντερικών συνηθειών και της διατροφής (μετεγχειρητική πάρεση εντέρου – ειλεός)

Οι συνέπειες αυτές έχουν αντίκτυπο όχι μόνο στη μετεγχειρητική πορεία, αλλά και στη συνολική ποιότητα ζωής. Γι’ αυτό και όταν υπάρχει δυνατότητα, η λαπαροσκόπηση προτιμάται.

Ακόμη, η μεγαλύτερη τομή αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης και παρατεταμένου πόνου, ειδικά σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ή παχυσαρκία. Για πολλούς ασθενείς, η επιλογή της λαπαροσκόπησης σημαίνει ουσιαστικά μικρότερη ταλαιπωρία, λιγότερη απουσία από την εργασία και καλύτερη ψυχολογική εμπειρία.

Εξαιρέσεις και μετατροπές σε ανοικτή

Εξαίρεση μπορεί να υπάρχει σε εξαιρετικά επείγουσες καταστάσεις, σε εκτεταμένες και διάσπαρτες κακοήθειες (μεταστατική ή προχωρημένη νόσο) ή σε ασθενείς που έχουν υποστεί πολλαπλές επεμβάσεις. Επίσης κάποια όργανα μπορεί να είναι λιγότερο προσβάσιμα και η προσπέλασή τους να χρειάζεται αρκετό χρόνο και πολλούς χειρισμούς.

Για πρακτικούς λόγους ή για οικονομία χρόνου, πολύτιμου χειρουργικού και αναισθησιολογικού χρόνου, μπορεί να επιλέξουμε την κλασική χειρουργική. Κάποιοι επιβαρυμένοι ασθενείς μπορεί να μην μπορούν να ανεχτούν την εμφύσηση του αερίου στην κοιλιά ή την ολική αναισθησία. Σε κάποιες περιπτώσεις μια λαπαροσκοπική επέμβαση μπορεί να μετατραπεί σε ανοικτή (π.χ. ισχυρές συμφύσεις ή αιμορραγία).

Η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι πλέον η ενδεδειγμένη χειρουργική προσπέλαση που προσφέρει τα περισσότερα πλεονεκτήματα στον ασθενή και ποιότητα ζωής. Εφόσον δεν υπάρχει αντένδειξη, θα πρέπει πάντα να είναι η βασική επιλογή σε σχέση με την κλασική χειρουργική.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Δαρδαμάνης έχει εξειδικευτεί στη λαπαροσκοπική χειρουργική, και μπορεί να αντιμετωπίσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα κάθε πιθανό περιστατικό. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του και να κλείσετε το ραντεβού σας.