Ομφαλοκήλη

Η ομφαλοκήλη είναι μια από τις πιο συχνές μορφές των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος. Αφορά τη διάσπαση του κοιλιακού τοιχώματος  στην περιοχή του ομφαλού. Αν και μπορεί να παρατηρηθεί σε βρέφη (συγγενής/ ατελής σύγκλειση), στους ενήλικες είναι αποτέλεσμα επίκτητων παραγόντων και απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση είναι σημαντικές για την αποτροπή επιπλοκών, όπως η περίσφιξη ή η νέκρωση του εντερικού περιεχομένου.

Τι είναι η ομφαλοκήλη;

Η ομφαλοκήλη δημιουργείται όταν το περιτόναιο (σάκκος) μαζί με τμήμα του εντέρου ή προπεριτοναϊκού λίπους, προβάλλει μέσω ενός ελλείμματος της περιοχής του κοιλιακού τοιχώματος στον ομφαλό. Η αδυναμία αυτή επιτρέπει τη δημιουργία κήλης, η οποία γίνεται εμφανής ως εξόγκωμα κάτω από το δέρμα. Στα νεογέννητα είναι συχνά συγγενής, ενώ στους ενήλικες σχετίζεται με καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση (άρση βάρους/βήχας-κάπνισμα/εγκυμοσύνη).

Η διάμετρος του ελλείμματος μπορεί να είναι από λίγα χιλιοστά έως και αρκετά εκατοστά. Μικρές ομφαλοκήλες ενδέχεται να είναι ασυμπτωματικές, όμως όσο αυξάνεται το μέγεθος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος επιπλοκών. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εξέταση και, όταν απαιτείται, σε απεικονιστικό έλεγχο (π.χ. υπέρηχο ή αξονική).

Ποια είναι τα συμπτώματα της ομφαλοκήλης;

Η συμπτωματολογία εξαρτάται από το μέγεθος της κήλης και το περιεχόμενό της. Σε αρχικά στάδια μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου ενοχλήσεις, ιδιαίτερα όταν η κήλη είναι μικρή και ανατάξιμη. Ωστόσο, συνήθως μεγαλώνει και μπορει να γίνει  περίσφιξη δηλαδή ισχιαμία,

Πως καταλαβαίνω ότι έχω ομφαλοκήλη:

• Ορατή διόγκωση στην περιοχή του ομφαλού, κυρίως όταν ο ασθενής στέκεται όρθιος ή βήχει.
• Αίσθημα δυσφορίας ή τραβήγματος στην κοιλιά κατά την κίνηση ή την άσκηση.
• Τοπικός πόνος ή καύσος, ιδιαίτερα όταν η κήλη εγκλωβίζεται.
• Αδυναμία επαναφοράς του περιεχομένου στο εσωτερικό της κοιλιάς (μη ανατάξιμη κήλη).
• Ναυτία, έμετος και έντονος πόνος, εάν υπάρξει περίσφιξη, που αποτελεί χειρουργική επείγουσα κατάσταση.

Οι ενδείξεις αυτές απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση, καθώς η περίσφιξη μπορεί να προκαλέσει απόφραξη ή ισχαιμία του εντέρου.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η ομφαλοκήλη οφείλεται είτε σε συγγενή αδυναμία του ομφαλικού δακτυλίου είτε σε επίκτητη εξασθένηση του κοιλιακού τοιχώματος. Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνισή της, κυρίως λόγω αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης:

• Παχυσαρκία, που καταπονεί τους κοιλιακούς μυς.
• Πολλαπλές ή δίδυμες κυήσεις, οι οποίες διατείνουν το κοιλιακό τοίχωμα.
• Χρόνιος βήχας ή δυσκοιλιότητα, που προκαλούν επαναλαμβανόμενη πίεση.
• Άρση βάρους, ειδικά χωρίς προστασία ή εκγύμναση των κοιλιακών μυών.
• Χειρουργικά τραύματα ή ουλές από προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλιά.
• Ηλικία, λόγω μείωσης της ελαστικότητας των ιστών.
• Γενετική προδιάθεση ή συγγενής ανωμαλία του ομφαλού.

Οι συνθήκες αυτές ενδέχεται να επιταχύνουν την εμφάνιση της ομφαλοκήλης ή να αυξήσουν τον κίνδυνο υποτροπής μετά από χειρουργική αποκατάσταση.

Ομφαλοκήλη: Διάγνωση

Η διάγνωση της ομφαλοκήλης γίνεται κυρίως με την κλινική εξέταση. Ο ιατρός εντοπίζει ένα εξόγκωμα στην περιοχή του ομφαλού, το οποίο αλλάζει μέγεθος με την αλλαγή στάσης του σώματος. Συνήθως, η κήλη υποχωρεί όταν ο ασθενής ξαπλώνει και επανέρχεται με την πίεση.

Σε περιπτώσεις μεγαλύτερων ή επιπλεγμένων κηλών, μπορεί να γίνει:

• Υπερηχογράφημα κοιλίας, για τον καθορισμό του περιεχομένου της κήλης και της ανατομικής περιοχής
• Αξονική τομογραφία, όταν απαιτείται προεγχειρητικός σχεδιασμός ή υπάρχει υποψία περίσφιξης

Η αξιολόγηση των διαστάσεων και του τύπου της κήλης είναι απαραίτητη για τη σωστή επιλογή της θεραπευτικής μεθόδου.

Πώς αντιμετωπίζεται η ομφαλοκήλη;

Η θεραπεία της ομφαλοκήλης στους ενήλικες είναι αποκλειστικά χειρουργική. Δεν υπάρχει συντηρητική θεραπεία που να διορθώνει οριστικά το ανατομικό πρόβλημα. Η χειρουργική αποκατάσταση στοχεύει στην ενίσχυση του κοιλιακού τοιχώματος και στην πρόληψη της υποτροπής. Πριν το χειρουργείο, συνιστάται η διενέργεια προεγχειρητικού ελέγχου (αιματολογικός, καρδιολογικός, ακτινολογικός), αποχή από τροφή για 6–8 ώρες, και ενημέρωση σχετικά με την αναισθησία και την αποκατάσταση.

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κήλης και του ασθενούς, χρησιμοποιούνται:

• Ανοικτή επέμβαση, με ραφές ή πλέγμα (σε κήλες μεγαλύτερες των 1,5–2 εκ.)
• Λαπαροσκοπική αποκατάσταση, με μικρές τομές και χρήση πλέγματος, προσφέροντας καλύτερο αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα

Το πλέγμα ενισχύει το σημείο της κήλης, μειώνοντας τον κίνδυνο επανεμφάνισής της. Η διάρκεια της επέμβασης κυμαίνεται από 30 έως 60 λεπτά και οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι την ίδια ημέρα ή το επόμενο 24ωρο.

Κόστος επέμβασης ομφαλοκήλης

Το κόστος της χειρουργικής επέμβασης για την ομφαλοκήλη διαμορφώνεται ανάλογα με διάφορους παράγοντες, όπως το είδος της τεχνικής που θα εφαρμοστεί (ανοικτή ή λαπαροσκοπική), η χρήση πλέγματος, η διάρκεια νοσηλείας, καθώς και το αν η επέμβαση πραγματοποιείται σε δημόσιο ή ιδιωτικό θεραπευτήριο. Ο ιατρός σας είναι ο πλέον αρμόδιος να σας ενημερώσει για την προσέγγιση που ταιριάζει στο δικό σας περιστατικό και τις σχετικές διαδικασίες.

Ανάρρωση και οδηγίες μετά την επέμβαση

Η μετεγχειρητική πορεία είναι ομαλή για την πλειονότητα των ασθενών. Με σωστή φροντίδα και συμμόρφωση στις ιατρικές οδηγίες, η αποκατάσταση της ομφαλοκήλης επιτυγχάνεται πλήρως εντός λίγων εβδομάδων.

• Αποφυγή έντονης άρσης βάρους ή σωματικής προσπάθειας για τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες.
• Περπάτημα καθημερινά για πρόληψη θρομβώσεων και διατήρηση κινητικότητας.
• Καλή υγιεινή του τραύματος, με προσοχή σε σημάδια φλεγμονής ή εκροής υγρού.
• Ελαφριά και ισορροπημένη διατροφή, που βοηθά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
• Αποφυγή καπνίσματος, καθώς καθυστερεί την επούλωση και αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Η πλήρης επάνοδος στην εργασία εξαρτάται από το είδος της εργασίας και την πρόοδο της επούλωσης. Σε καθιστικά επαγγέλματα, η επιστροφή γίνεται εντός λίγων ημερών, ενώ σε χειρωνακτικές εργασίες απαιτείται περισσότερος χρόνος.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Δαρδαμάνης έχει εξειδικευτεί σε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες αντιμετώπισης της ομφαλοκήλης, και μπορεί να αντιμετωπίσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα κάθε πιθανό περιστατικό. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του και να κλείσετε το ραντεβού σας.