Βουβωνοκήλη

Η βουβωνοκήλη αποτελεί μία από τις συχνότερες μορφές κήλης που εμφανίζονται στον άνθρωπο, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία τμήμα του περιτοναίου ή και του εντέρου προβάλλει μέσα από ένα άνοιγμα ή αδυναμία στο κοιλιακό τοίχωμα. Έτσι, δημιουργείται ένα χαρακτηριστικό εξόγκωμα στην περιοχή της βουβωνικής χώρας. Αν και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι ασυμπτωματική, η βουβωνοκήλη ενέχει κινδύνους για σοβαρές επιπλοκές. Μια από αυτές είναι η περίσφιξη, και για τον λόγο αυτό απαιτεί προσεκτική διάγνωση και κατάλληλη αντιμετώπιση.

Τι είναι η βουβωνοκήλη;

Στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς, δεξιά και αριστερά, υπάρχουν κάποια φυσιολογικά χάσματα των κοιλιακών μυών για να περνάνε αρτηρίες, νεύρα και άλλοι ανατομικοί σχηματισμοί. Αυτά είναι ο σπερματικός τόνος στους άνδρες και ο στρογγυλός σύνδεσμος της μήτρας στις γυναίκες. Αν οι τρύπες αυτές μεγαλώσουν αρκετά, ή αν δεν έχουν κλείσει ποτέ μετά την γέννα, είναι δυνατόν μέρη της κοιλιάς (π.χ. περιτόναιο, λίπος ή και έντερο) να περάσουν. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο ή και επιπλοκές.

Η παρουσία μιας κήλης στη βουβωνική χώρα δεν είναι μόνο ζήτημα αισθητικής, αλλά μια πάθηση που μπορεί να περιορίσει την καθημερινότητα του ασθενούς. Το εξόγκωμα στη βουβωνική περιοχή συχνά προκαλεί δυσφορία, ιδιαίτερα όταν υπάρχει έντονη κινητικότητα ή άσκηση. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η βουβωνοκήλη δεν εμφανίζει σοβαρά συμπτώματα, η σταδιακή αύξηση του μεγέθους της δημιουργεί μεγαλύτερη πίεση και αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Πότε συμβαίνει η βουβωνοκήλη

Η βουβωνοκήλη μπορεί να συμβεί εκ γενετής, όταν δεν έχουν κλείσει τα φυσιολογικά αυτά περάσματα, αλλά και κατά τη διάρκεια της καθημερινής μας δραστηριότητας. Μπορεί να εμφανιστεί όταν σηκώνουμε βάρη, για παράδειγμα λόγω εργασίας ή γυμναστικής, αλλά και όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε. Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι κήλης: η λοξή βουβωνοκήλη, η ευθεία βουβωνοκήλη και η μηροκήλη ή άλλες πολύ πιο σπάνιες. Όλες έχουν αντίστοιχα συμπτώματα και θεραπεία.

Συμπτώματα βουβωνοκήλης

Η βουβωνοκήλη μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα, εκτός από τη διόγκωση στην περιοχή που μπορεί να ενοχλεί αισθητικά. Μπορεί να μεγαλώνει κάθε φορά που αυξάνει η πίεση μέσα στην κοιλιά, όπως κατά τον βήχα, το φτέρνισμα ή την άρση ενός βάρους. Σε συνθήκες ηρεμίας, όπως όταν ο άνθρωπος ξαπλώνει, η κήλη μπορεί να υποχωρεί μέσα στην κοιλιά και να εξαφανίζεται εντελώς, όπως και τα συμπτώματα. Στην ορθοστασία ή στο τέλος της ημέρας μπορεί να προκαλεί ενοχλήσεις.

Ο πόνος εμφανίζεται στις κινήσεις του σώματος, μετά από γυμναστική και κόπωση. Χαρακτηριστικό της κήλης είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ να περιοριστεί μόνη της. Προοδευτικά λοιπόν μπορεί να μεγαλώσει πολύ προκαλώντας όλο και σημαντικότερες ενοχλήσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μεγάλες κήλες δημιουργούν σοβαρά προβλήματα και περιορίζουν τη ζωή των ασθενών. Στους άνδρες, εάν μια βουβωνοκήλη μεγαλώσει αρκετά και γεμίζει το όσχεο, ονομάζεται οσχεοβουβωνοκήλη.

Ένα χαρακτηριστικό της πορείας της βουβωνοκήλης είναι ότι επιδεινώνεται σταδιακά, χωρίς να υπάρχει περίπτωση αυτόματης ίασης. Το εξόγκωμα τείνει να γίνεται πιο έντονο όταν ο ασθενής βρίσκεται σε όρθια θέση, καθώς η βαρύτητα και η ενδοκοιλιακή πίεση επιδρούν περισσότερο στην περιοχή. Αντίθετα, στην κατάκλιση μπορεί να υποχωρεί, δίνοντας μια ψευδή εντύπωση βελτίωσης, η οποία όμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Γιατί χειρουργούνται οι βουβωνοκήλες

Οι κήλες είναι ανατομικές ή αλλιώς μηχανικές βλάβες, που δεν διορθώνονται μόνες τους. Χειρουργούνται τόσο για τα συμπτώματα, όσο και για τις επιπλοκές τους. Οι κήλες μόνο μεγαλώνουν. Βουβωνοκήλες που προξενούν συμπτώματα όπως ο πόνος πρέπει να επιδιορθώνονται άμεσα.

Ασθενείς που έχουν ειδικά προβλήματα υγείας όπως:

• καρδιοπάθειες,
• διαβήτη,
• ανοσοκαταστολή,
• λήψη κορτιζόνης,
• αντιπηκτική αγωγή,

είναι καλύτερα να χειρουργούνται προγραμματισμένα ώστε να προετοιμάζονται κατάλληλα και να τροποποιούν τη θεραπεία τους

Η σύγχρονη ιατρική δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην έγκαιρη διάγνωση και στη σωστή αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης. Οι νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας παρέχουν ασφάλεια και γρήγορη αποκατάσταση, ενώ προσφέρουν και το πλεονέκτημα της ταυτόχρονης αποκατάστασης στις δύο πλευρές, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγονται δεύτερες χειρουργικές επεμβάσεις και μειώνεται η ταλαιπωρία του ασθενούς.

Επιπλοκές που μπορεί να έχει η βουβωνοκήλη

Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η περίσφιξη. Δηλαδή, αν το περιεχόμενο της κήλης στραγγαλιστεί γύρω από το στόμιό της, η κατάσταση είναι επείγουσα και απαιτεί άμεση ανάταξη της κήλης με χειρισμούς ή χειρουργική επέμβαση.

Τα συμπτώματα της περισφιγμένης κήλης είναι ο έντονος πόνος και η αδυναμία ανάταξης (επαναφοράς) του περιεχομένου της κήλης μέσα στην κοιλιά. Η περιοχή της κήλης γίνεται επώδυνη και φαίνεται πιο πρησμένη από ότι συνήθως. Μπορεί να υπάρξει οίδημα, αιμορραγία και να αλλάξει χρώμα.

Εάν το περιεχόμενο της κήλης είναι έλικα εντέρου, τότε μπορεί να προκληθεί ειλεός. Πλέον, η επιπλοκή γίνεται απειλητική για τη ζωή και χρειάζεται επείγουσα επέμβαση. Ο ειλεός είναι απόφραξη του εντέρου. Εκφράζεται με πόνο, εμέτους και μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία και διάτρηση του εντέρου, δηλαδή περιτονίτιδα.

Η περισφιγμένη κήλη απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση ειδικά εάν στο περιεχόμενο της κήλης υπάρχει έντερο. Υπολογίζεται ότι ένα στραγγαλισμένο έντερο μπορεί σε έξι ώρες να αρχίσει να νεκρώνεται. Η επέμβαση για την επιδιόρθωση μίας περισφιγμένης κήλης σε επείγουσα βάση είναι πιο δύσκολη και επικίνδυνη, από μία προγραμματισμένη επέμβαση με καλά προετοιμασμένο τον ασθενή.

Ποια είναι η ενδεδειγμένη επέμβαση

Στην εποχή μας θα πρέπει κάθε επέμβαση να γίνεται με τον ελάχιστα επεμβατικό τρόπο.

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης είναι μια επέμβαση που διαρκεί περίπου 1 ώρα και μπορεί να γίνει ακόμα και χωρίς νοσηλεία. Συνιστάται η κάλυψη του ανατομικού χάσματος με συνθετικό πλέγμα, ακριβώς όπως θα γίνονταν αν θέλαμε να καλύψουμε μια τρύπα στο σακάκι ή το παντελόνι, στον αγκώνα ή τα γόνατα.

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση γίνεται και με τη βοήθεια του ρομπότ. Η ρομποτική αποκατάσταση κήλης είναι ακριβώς ίδια· το μόνο που αλλάζει είναι η χρήση του ρομποτικού μηχανήματος, δηλαδή μιας κονσόλας που κάνει την επέμβαση πιο άνετη για τον χειρουργό. Είναι πολύ πιο βοηθητικό σε μεγάλες επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα που κρατούν πολλές ώρες, αλλά είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και στη ρομποτική θεραπεία της κήλης, ειδικά σε μεγάλες βουβωνοκήλες ή άλλες πιο πολύπλοκες κήλες.

Ένα ακόμα βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και χωρίς παραπάνω τομές ή πόνο ή άλλη νοσηλεία, μπορούν να επιδιορθωθούν και οι δύο πλευρές αν αυτό είναι απαραίτητο (αμφοτερόπλευρη βουβωνοκήλη).

Η διαδικασία της επέμβασης έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν. Η χειρουργική αποκατάσταση πραγματοποιείται με τη χρήση σύγχρονων εργαλείων και υλικών, που εξασφαλίζουν ανθεκτικό αποτέλεσμα και ελαχιστοποιούν τον πόνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις εφαρμόζεται γενική αναισθησία, η οποία επιτρέπει στον χειρουργό να εργαστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και στον ασθενή να μην αισθανθεί καμία ενόχληση.

Τι είναι τα πλέγματα για τη βουβωνοκήλη

Για να επιδιορθώσεις ένα ανατομικό χάσμα στο ανθρώπινο σώμα, δηλαδή μια κήλη, πρέπει πρώτα να το ελευθερώσουμε από το περιεχόμενό του και να διορθώσουμε την ανωμαλία, όπως το ξεχείλωμα των τοιχωμάτων.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν κατασκευασθεί συνθετικά πλέγματα που υποβοηθούν την πλαστική αποκατάσταση της κήλης. Τα υλικά και η ποιότητα κατασκευής είναι εξαιρετικά και δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός κίνδυνος από τη χρήση τους. Δεν απορρίπτονται από τον οργανισμό, δεν μολύνονται ούτε προκαλούν αλλεργίες.

Αντιθέτως, ο οργανισμός τα χρησιμοποιεί σαν «σκαλωσιά» πάνω στην οποία θα χτίσει καινούργιο ιστό, στην περίπτωσή μας κοιλιακό τοίχωμα, που θα καλύψει το χάσμα. Με αυτόν τον τρόπο εκμηδενίζονται οι πιθανότητες υποτροπής (επανεμφάνισης) της κήλης, ενώ μειώνεται και ο μετεγχειρητικός πόνος καθώς τα κοιλιακά τοιχώματα συμπλησιάζονται χωρίς τάση. Η αποκατάσταση είναι άμεση και δεν περιορίζονται οι δραστηριότητες, καθημερινές ή αθλητικές.

Πώς γίνεται η πλαστική αποκατάσταση

Στόχος κάθε επέμβασης αποκατάστασης μιας κήλης, ανεξάρτητα από την εντόπιση, είναι η αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας και η κάλυψη του ελλείμματος με συνθετικό πλέγμα.

Για τη λαπαροσκοπική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης προτιμάται η εξωπεριτοναϊκή προσπέλαση TEP (Totally ExtraPeritoneal), όπου όλοι οι χειρισμοί γίνονται χωρίς να μπούμε στην κοιλιακή χώρα αλλά παραμένουμε στο επίπεδο μεταξύ των μυϊκών στρωμάτων.

Εκτελείται μια μικρή τομή κάτω από τον ομφαλό. Με τη βοήθεια της κάμερας τοποθετούνται άλλα δύο εργαλεία, ένα λίγο πιο κάτω από τον ομφαλό και ένα στην πλευρά της κήλης. Δημιουργείται ένας χώρος ανάμεσα στα στρώματα των κοιλιακών μυών και έξω από την κοιλιά που επιτρέπει την ανάταξη της κήλης. Ο σάκος της κήλης, δηλαδή το «ξεχειλωμένο» μέρος του περιτοναίου, καθώς και το περιεχόμενό του, συνήθως έντερο, απελευθερώνονται και επανέρχονται στη σωστή ανατομική θέση.

Ένα συνθετικό πλέγμα από πολυπροπυλένιο τοποθετείται στην περιοχή για να καλύψει το χάσμα ώστε να μην ξαναγίνει. Οι διαστάσεις του πλέγματος είναι περίπου 10-15cm, ακόμα και σε μικρότερες κήλες, ώστε να καλύπτουν ευρέως όλες τις πιθανές περιοχές υποτροπής.

Η επέμβαση ολοκληρώνεται χωρίς σφιχτή συρραφή ή άσκηση πίεσης στους ιστούς, χωρίς τάση, οπότε δεν καταστρέφει τους ιστούς και δεν δημιουργεί πόνο ή υποτροπές. Ένα ακόμα βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι με τον ίδιο τρόπο και χωρίς επιπλέον τομές ή νοσηλεία, μπορούν να επιδιορθωθούν και οι δύο πλευρές αν αυτό είναι απαραίτητο. Πρόκειται για την αμφοτερόπλευρη αποκατάσταση βουβωνοκήλης.

Προεγχειρητικός έλεγχος

Πριν από οποιαδήποτε επέμβαση, έτσι και στην επέμβαση για κήλη, γίνεται ένας προεγχειρητικός έλεγχος, που αν δεν υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας, μπορεί να γίνει μια μέρα πριν και διαρκεί περίπου μια ώρα.

Τι περιλαμβάνει ο προεγχειρητικός έλεγχος για την επέμβαση της κήλης:

• Εξέταση αίματος, γενική βιοχημική και πήξη αίματος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα και καρδιολογική εκτίμηση
• Απλή ακτινογραφία θώρακα
• Εξέταση από αναισθησιολόγο
• Άλλες εξετάσεις ανάλογα το ιστορικό (πχ σπιρομέτρηση)

Μετεγχειρητική πορεία

Οι απλές κήλες αντιμετωπίζονται σαν χειρουργεία της μίας ημέρας. Οι πραγματικοί κίνδυνοι από την επέμβαση είναι αμελητέοι και ο ασθενής μπορεί να ανακτήσει τις δραστηριότητές του σε διάστημα λίγων ημερών. Μετά την επέμβαση η κινητοποίηση είναι άμεση, δηλαδή ο ασθενής σηκώνεται, περπατά και μπορεί να κάνει μπάνιο.

Τα ράμματα είναι απορροφήσιμα και οι τομές μικροσκοπικές. Είναι πιθανό να διαπιστωθεί ένα μικρό οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή της επέμβασης ή στο όσχεο στους άνδρες. Σε ποσοστό που διεθνώς φθάνει και το 15%, μπορεί να υπάρχει πόνος ή μούδιασμα σε μια ευρεία περιοχή γύρω από την τομή και προς το μηρό. Αυτός ο πόνος οφείλεται σε νευροπάθεια και μπορεί να παραμείνει για 1-2 μήνες.

Μετά το πρώτο 24ωρο, επιτρέπεται το μπάνιο και η αλλαγή της αυτοκόλλητης γάζας. Δεν χρειάζονται κρέμες ή αντισηπτικά διαλύματα. Από την τρίτη μέρα οι μικρές τομές μπορεί να είναι τελείως ελεύθερες σε επαφή με νερό και ρούχα.

Η πρόοδος στη χειρουργική τεχνολογία έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η βουβωνοκήλη. Σήμερα, οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους μέσα σε λίγες ημέρες, με άριστο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα. Η οριστική λύση που προσφέρει η επέμβαση διασφαλίζει όχι μόνο τη σωματική υγεία, αλλά και την ψυχική ηρεμία του ασθενούς, που απαλλάσσεται από τον συνεχή φόβο των επιπλοκών.

Υπάρχει πόνος μετά την επέμβαση;

Μερικοί ασθενείς αισθάνονται για λίγο καιρό μετά την επέμβαση αίσθημα βάρους ή και πόνο στην περιοχή της τομής. Αυτό είναι συχνό επακόλουθο, καθώς η πλαστική αποκατάσταση πραγματοποιείται σε μια περιοχή με πολλά και ευαίσθητα νεύρα. Αν συμβαίνει αυτό, μπορούν να ληφθούν ελαφρά παυσίπονα. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, απαιτείται επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.

Τι πρέπει να προσέχετε μετά την επέμβαση

Μετά την επέμβαση, ο ασθενής μπορεί να τρώει ελεύθερα και να επανέλθει στις προηγούμενες δραστηριότητές του. Απαιτείται προσοχή στην έντονη σωματική δραστηριότητα κατά τον πρώτο μήνα. Ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να αναρρώσει, να αναπληρώσει τον ιστό και να προσαρμοστεί το πλέγμα. Πρέπει να αποφεύγεται η άρση βαρών και η συμμετοχή σε έντονες σωματικές δραστηριότητες.

Ξαναγίνονται οι κήλες;

Η πιθανότητα υποτροπής της χειρουργημένης κήλης, ειδικά με τη λαπαροσκοπική τεχνική TEP, είναι σχεδόν μηδενική. Άλλες κήλες, όπως οι μετεγχειρητικές, παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά υποτροπής.

Το πλέγμα δεν μετακινείται, καθώς καθηλώνεται σε μια περιοχή που δεν μπορεί να αλλάξει θέση ή σχήμα. Καλύπτει όλες τις πιθανές κήλες της περιοχής, δεν αφαιρείται και γίνεται μέρος του σώματος για όλη τη ζωή.

Η βουβωνοκήλη είναι μια πάθηση που πρέπει να χειρουργείται προληπτικά και θεραπευτικά. Η σύγχρονη επέμβαση πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά, χωρίς είσοδο στην κοιλιά, με ολική αναισθησία και με τη μέθοδο TEP. Οι τομές είναι μικρές, μόλις 5 χιλιοστά, και το αισθητικό αποτέλεσμα άριστο. Η αποκατάσταση είναι ταχύτατη, με άμεση επιστροφή στην καθημερινότητα, χωρίς πόνο και με μηδενικές πιθανότητες υποτροπής. Επιπλέον, στην ίδια επέμβαση μπορεί να αποκατασταθεί και η άλλη πλευρά, εφόσον χρειάζεται. Η λαπαροσκοπική ή ρομποτική τεχνική είναι σίγουρη, αναίμακτη και με ταχύτατη αποκατάσταση, χωρίς περιορισμούς.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Δαρδαμάνης έχει εξειδικευτεί σε όλες τις διαθέσιμες τεχνικές χειρουργικής της βουβωνοκήλης, και μπορεί να αντιμετωπίσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα κάθε πιθανό περιστατικό. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του και να κλείσετε το ραντεβού σας.